Οι πυρομανείς πυροσβέστες του Eurogroup


Είναι ίσως ταιριαστό ότι η πιο επικίνδυνη έξαρση της κρίσης χρέους που πλήττει -εδώ και τρία χρόνια- την Ευρώπη, εστιάζεται στη δεύτερη μικρότερη χώρα που συμμετέχει στο ευρώ. Η ανικανότητα της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της Κύπρου, που αποτελεί το 0,2% του ΑΕΠ της Ε.Ε., το εφιαλτικό ταλέντο των ηγετών της στην εκθεμελίωση των όποιων αναχωμάτων εμπιστοσύνης είχαν καταφέρει -μετά πολλών κόπων και βασάνων- να οικοδομήσουν, τρομάζει.

Δεν έφταναν φαίνεται η δρακόντεια λιτότητα, που τη βαφτίζουν μεταρρύθμιση και την επιβάλλουν σε σπάταλους και μη, η αδιαφορία για λάθος πολλαπλασιαστές και για τις στρατιές της φτώχειας και της ανεργίας που παράγουν καθημερινά, η αλαζονεία, η ηθικολογία, η πολιτική δειλία και ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός που επιδεικνύουν με κάθε ευκαιρία. Δεν έφτανε η Deauville, που τρομοκράτησε τους ομολογιούχους των κρατών και έστειλε την Ιρλανδία απευθείας στην αγκαλιά της τρόικας, ούτε το ελληνικό PSI, που κατάφερε το τελικό χτύπημα σε ελληνικές και κυπριακές τράπεζες, χωρίς να καταστήσει βιώσιμο το ελληνικό δημόσιο χρέος. Οι Γερμανοί και οι υπόλοιποι πυρομανείς πυροσβέστες στις Βρυξέλλες και τον ευρωπαϊκό Βορρά δεν είχαν δείξει ακόμα το πιο παρανοϊκό τους πρόσωπο.
Μετά την ειδική περίπτωση της Ελλάδας, ήταν η σειρά της ακόμα πιο ειδικής περίπτωσης της Κύπρου. Ο υπέρογκος, υποκεφαλαιοποιημένος τραπεζικός τομέας της Μεγαλονήσου, που έφτασε το 2009 να έχει ενεργητικό οκταπλάσιο του ΑΕΠ της, κλονίστηκε από τη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση και κατέρρευσε μετά τις απώλειες που υπέστη από το κούρεμα του ελληνικού χρέους. Τον περασμένο Νοέμβριο, η προηγούμενη κυπριακή κυβέρνηση και η τρόικα συμφώνησαν στους όρους της διάσωσης της κυπριακής οικονομίας, που περιλάμβαναν το γνωστό κοκτέιλ περικοπών μισθών και συντάξεων, αυξήσεων έμμεσων και άμεσων φόρων και περιστολής των παροχών του κράτους πρόνοιας. Το μόνο που εκκρεμούσε ήταν το ύψος της βοήθειας που θα παρείχε η τρόικα στην Κύπρο.
Στο ιστορικό (με τη χειρότερη δυνατή έννοια) Eurogroup της περασμένης εβδομάδας, η Κύπρος ενημερώθηκε ότι οι εταίροι της δεν ήταν διατεθειμένοι να παράσχουν περισσότερα από 10 δισ. ευρώ, και ότι έπρεπε να βρει άλλα 5,8 δισ. από τις καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες, που ήταν η πηγή του προβλήματος. Η Λευκωσία επιμένει ότι δεν ήταν δική της απόφαση να επιβάλλει το «φόρο» (βλ. «κούρεμα») 6,75% στις εγγυημένες δια νόμου καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Ακόμα όμως κι αν – όπως ισχυρίζεται ο κ. Σόιμπλε και διάφορα ρεπορτάζ στα διεθνή μέσα – η μοιραία αυτή απόφαση ήταν προϊόν της επιμονής του Κύπριου προέδρου να μην κατασχέσει πάνω από το 10% της περιουσίας των μεγάλων καταθετών, μεταξύ των οποίων πολλοί Ρώσοι ολιγάρχες, παραμένει το ερώτημα: πώς του το επιτρέψανε; Ο κ. Αναστασιάδης μπορεί να θεωρούσε ότι η διαφύλαξη του καθεστώτος της Κύπρου, ως εξωχώριου τραπεζικού κέντρου, ήταν πιο σημαντική από την προστασία των Κύπριων μικροκαταθετών (και μπορεί, ακόμα πιο κωμικοτραγικά, να θεωρούσε ότι με την απόφαση του Σαββάτου θα μπορούσε όντως να διαφυλάξει αυτό το καθεστώς). Οι Ευρωπαίοι δεν κατάλαβαν ότι πετώντας στον κάλαθο των αχρήστων την εγγύηση για τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ άνοιγαν το κουτί της Πανδώρας για όλη τη Νότια Ευρώπη; Τα παρολίγον bank runs της περασμένης άνοιξης στην Ισπανία και την Ελλάδα δεν τους έβαλαν σε κάποιες θεμελιώδεις ανασταλτικές σκέψεις;
Εναλλακτικές, υπήρχαν. Μία ήταν να κουρευτούν μόνο οι καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ, σε υψηλότερο ποσοστό (γύρω στο 15%). Κάτι τέτοιο θα ήταν νομικά άμεμπτο και ηθικά πιο δίκαιο, ενώ έχει και το επιπλέον πλεονέκτημα – ενδιαφέρον, για κάποιον που ασχολείται με τη επίλυση της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους, που είναι πάνω από όλα μία κρίση πολιτικής αξιοπιστίας της Ευρωζώνης – ότι δεν θα διέσπειρε ένα ρίγος τρόμου στους καταθέτες σε όλη τη Βόρεια Μεσόγειο. Οι Financial Times παραθέτουν ανάλυση του Eric Nielsen της UniCredit, σύμφωνα με την οποία κάποιος που τοποθέτησε 100.000 ευρώ σε κυπριακή τράπεζα το 2008 έχει διογκώσει τον καταθετικό του λογαριασμό σήμερα κατά 15.000 ευρώ περισσότερα από ό,τι αν είχε τοποθετήσει τα χρήματά του στην Ιταλία ή την Ισπανία, και κατά 23.000 περισσότερο από ό,τι αν τα είχε σε γερμανική τράπεζα.
Ακόμα καλύτερη λύση, δεδομένου του ότι ακόμα και τα 10 δισ., που ήταν να δανειστεί η Κύπρος από την τρόικα, θα εκτόξευαν το δημόσιο χρέος της στο μη βιώσιμο 130-140% του ΑΕΠ, θα ήταν το συνολικό ποσό για την ανακεφαλαιοποίηση των κυπριακών τραπεζών να προερχόταν απευθείας από τα 500 δισ. ευρώ του ESM. Αλίμονο, όμως - κάτι τέτοιο δεν ήταν πολιτικά εφικτό. Παρά τις μεγαλόστομες διακηρύξεις του περασμένου Ιουνίου, όταν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεσμεύτηκαν υπέρ της πανευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης, που θα έλυνε το θανατηφόρο εναγκαλισμό μεταξύ υπερχρεωμένων κρατών και χρεοκοπημένων τραπεζών, η πρόοδος έκτοτε έχει υπάρξει αργή και βασανιστική. Με την επιμονή των χωρών του Βορρά ότι η άμεση ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον ESM δεν μπορεί να εγκριθεί έως ότου ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης, και με το Βερολίνο συγκεκριμένα να προειδοποιεί ότι μία απόφαση άμεσης χρηματοδότησης των κυπριακών τραπεζών θα παραβίαζε τη γερμανική νομοθεσία, η λύση αυτή τέθηκε εκτός παιχνιδιού.
Η Άνγκελα Μέρκελ, μιλώντας το Σάββατο για την Κύπρο, δήλωσε προκλητικά ότι είναι σωστό να επωμισθούν μέρος της διάσωσης οι καταθέτες, ως «υπεύθυνοι» για την κατάσταση των τραπεζών. Μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, με τους Γερμανούς καταθέτες να σηκώνουν χρήματα από τα ATM σε ασυνήθιστα εντατικούς ρυθμούς, η καγκελάριος είχε βγει στην τηλεόραση και είχε δηλώσει: «Διαβεβαιώνουμε τους καταθέτες ότι τα χρήματά τους είναι ασφαλή. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση επίσης το εγγυάται». Με την τρέχουσα λογική της, ωστόσο, οι καταθέτες στις πτωχευμένες τράπεζες των γερμανικών κρατιδίων είναι κι αυτοί «υπεύθυνοι» για το χρηματοοικονομικό χάλι των ιδρυμάτων αυτών θα έπρεπε να συνεισφέρουν στην αποκατάστασή τους. Και αν οι Γερμανοί δεν το σκέφτονται αυτό, οι Έλληνες, οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι και οι Ιταλοί σίγουρα το σκέφονται.
Κανείς πια δεν μπορεί να εγγυηθεί για τους εγγυητές. Οι καταθέσεις είναι, πλέον, ένα ακόμα risky asset. Το γεγονός αυτό – προϊόν της αβάσταχτης μυωπίας και ελαφρότητας των αποφάσεων του πρόσφατου Eurogroup – ίσως σημάνει την αρχή του τέλους του κοινού νομίσματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια δημοσιεύονται με μια καθυστέρηση και αφού τα δει κάποιος από τη διαχείριση...και όχι για λογοκρισία αλλά έλεγχο για: μη αναφορά σε προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις ή υβριστικά μηνύματα ή δεσμούς (Link) με σεξουαλικό περιεχόμενο.
Τα σχόλια, οι απόψεις των σχολιαστών δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του ιστολογίου μας και δεν φέρουμε καμία ευθύνη γι’ αυτά. Προειδοποίηση: Περιεχόμενο Αυστηρώς Ακατάλληλο για εκείνους που νομίζουν ότι θίγονται προσωπικά στην ανάρτηση κειμένου αντίθετο με την ιδεολογική τους ταυτότητα ή άποψη, σε αυτούς λέμε ότι ποτέ δεν τους υποχρεώσαμε να διαβάσουν το περιεχόμενο του ιστολογίου μας.